گویش بختیاری
گویش بختیاری یا لری بختیاری گویش مردم بختیاری است. بختیاریها جزئی از مردم لر به شمار میآیند که به آنها لُر بزرگ میگویند و در جنوب غربی ایران ساکن هستند. گویش بختیاری از جمله گویشهای جنوب غربی ایران و یکی از گویشهای زبان لری به شمار میرود. این گویش تفاوتهای اندکی با سایر گویشهای زبان لری از جمله لری خرمآبادی و لری بویراحمدی دارد.
گویش بختیاری مانند دیگر گویشهای ایرانی جنوب غربی لهجههای متعددی دارد که به طور کلی از نظر جغرافیایی میتوان آن را به چهار نوع گویش تقسیم نمود:
اول
منطقهٔ شرقی که قسمتی از دنبالهٔ رودخانهٔ کارون، شهرهای شمالی و شمال شرقی خوزستان را شامل میشود و همسایهٔ کهگیلویه و بویراحمد نیز است. برای مثال تمام بختیاریها به «شما» میگویند «ایسا» (isa) اما در این منطقه «ایشا» (ishA) میگویند.
دوم
منطقهٔ جنوبی که از میداوود و رود زرد تا رامهرمز و هفتکل است.
سوم
منطقه چهار لنگ که از فریدن تا دورود را شامل میشود. اگرچه در این منطقه تأثیر پذیری صورت نگرفتهاست، اما در بعضی واژهها از دیرباز این تفاوت وجود داشتهاست. مثلاً به عمو میگویند تتا در حالی که در مناطق دیگر به عمو میگویند تاته. همچنین در گویش اصلی بختیاری ضمایر ملکی متصل به کلمه سوم شخص مفرد به جای "ش"، "س" تلفظ میشود ولی در طوایف چهارلنگ از "ش" استفاده میشود.
چهارم
بختیاری میانی که شامل کلیهٔ طوایف هفت لنگ میشود. این محدوده از الیگودرز شروع و تا مناطق جنوبی ادامه دارد و قسمتی هم از چهار لنگ کیان ارثی را دربر میگیرد. میتوان گفت این گویش اصلی ترین گویش بختیاری است.
تاکنون این گویشهای رایج در منطقه زاگرس را بازمانده زبان پارسی میانه میدانستند ولی به نظر میرسد زبان لری از پارسی باستان مشتق شدهاستکه همزمان با زبان پهلوی به صورت جداگانه با آن تکلم میشده است br